Nội dung chính Bài 12: Những hòn đảo trên vịnh Hạ Long – Tiếng Việt Lớp 5 Tập 1 Kết Nối Tri Thức:
Vịnh Hạ Long nổi bật với hệ thống các đảo đá có hình dạng độc đáo và ấn tượng. Quần thể đảo ở vịnh Hạ Long là một điểm du lịch hấp dẫn và là niềm tự hào của ngành du lịch Việt Nam.
1. Đọc
Câu 1: Chia sẻ những điều em biết về vịnh Hạ Long.
Trả lời:
Gợi ý những thông tin về Vịnh Hạ Long:
– Vịnh Hạ Long là một vịnh biển nổi tiếng của tỉnh Quảng Ninh nước ta. Đây là một danh lam thắng cảnh đặc sắc, hùng vĩ, cách thủ đô Hà Nội khoảng 170 km về phía Đông Bắc.
– Có diện tích 1.553 km vuông bao gồm 1.900 hòn đảo đá vôi lớn nhỏ với hình thù sinh VNĐ.
– Vịnh Hạ Long được UNESCO ba lần vinh danh là Di sản thế giới về giá trị địa chất, địa mạo các năm 1994, 2000, 2023.
– Thời tiết ở Hạ Long được chia thành hai mùa rõ rệt: mùa hè – từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa đông – từ tháng 11 đến cuối tháng 4.
– Nhiệt độ trung bình hàng năm là 25ºC, khá lý tưởng cho các chuyến tham quan ngoài trời.
Câu 2: Đọc
Từ ngữ:
– Trường thành: bức thành dài và vững chắc.
– Khơi: vùng biển xa bờ.
– Lộng: vùng biển gần bờ.
❓ Trả lời câu hỏi
Câu 1: Tìm câu văn miêu tả bao quát về đảo ở vịnh Hạ Long. Câu văn đó giúp em hình dung được những gì về vịnh Hạ Long?
Trả lời:
– Câu văn miêu tả bao quát về đảo ở vịnh Hạ Long: “Trên một diện tích hẹp, mọc lên hàng nghìn đảo nhấp nhô khuất khúc như rồng chầu, phượng múa.”
– Câu văn này giúp em hình dung về vịnh Hạ Long là một nơi rất đẹp. Các đảo với sự sắp xếp đa dạng và thành những hình thù ấn tượng: con rồng, con phượng.
Câu 2: Những hòn đảo ở Hạ Long được tạo hoá xếp đặt thú vị như thế nào? Bằng cách nào, tác giả giúp ta cảm nhận được điều đó?
Trả lời:
– Những hòn đảo ở Hạ Long được tạo hoá xếp đặt thú vị:
- đảo có chỗ sừng sững, chạy dài như bức trường thành vững chãi, ngăn khơi với lộng, nối mặt biển với chân trời;
- có chỗ đảo dàn ra thưa thớt, hòn này với hòn kia biệt lập, xa trông như quân cờ bày chon von trên mặt biển;
- có chỗ đảo quần tụ lại, xúm xít như vạn chài lúc neo thuyền, phơi lưới.
– Tác giả giúp ta cảm nhận được điều đó thông qua các từ miêu tả (sừng sững, chạy dài, thưa thớt, biệt lập, chon von, xúm xít,…), phép so sánh (như bức trường thành, như quân cờ bày chon von trên mặt biển, như vạn chài lúc neo thuyền, phơi lưới).
Câu 3: Dựa vào bài đọc, em hãy miêu tả hình dáng một số hòn đảo ở Hạ Long.
Trả lời:
Hình dáng một số hòn đảo ở Hạ Long:
- Có hòn trông như đôi gà đang xoè cánh chọi nhau trên mặt nước (hòn Gà Chọi);
- Có hòn bề thế như mái nhà (hòn Mái Nhà);
- Có hòn chông chênh như con cóc ngồi bờ giếng (hòn Con Cóc);
- Có hòn như ông lão trầm tĩnh ngồi câu cá (hòn Ông Lã Vọng),…
Câu 4: Khi ngắm đảo ở vịnh Hạ Long, vì sao tác giả có cảm giác được “chiêm ngưỡng một thế giới sống động đã trải qua hàng triệu năm hoá đá”?
Trả lời:
Khi ngắm đảo ở vịnh Hạ Long, tác giả có cảm giác được “chiêm ngưỡng một thế giới sống động đã trải qua hàng triệu năm hoá đá” vì mỗi hòn đảo lại có những cảnh tượng trông giống một vật, một đối tượng có thật (con gà, mái nhà, con cóc, con người,…), làm những hành động có thật trong đời sống (chọi nhau, che chắn, ngồi, câu cá,…) dù chúng chỉ là những tảng đá đứng yên.
Câu 5: Chủ đề của bài Những hòn đảo trên vịnh Hạ Long là gì? Chọn đáp án đúng.
- Vẻ đẹp kì thú của những hòn đảo trên vịnh Hạ Long
- Sự thơ mộng, huyền bí của sóng nước Hạ Long
- Sức cuốn hút của thiên nhiên Hạ Long đối với du khách
- Những cảnh đẹp có một không hai của thiên nhiên
Trả lời:
Đáp án đúng là: A. Vẻ đẹp kì thú của những hòn đảo trên vịnh Hạ Long.
🔎 Luyện tập theo văn bản
Câu 1: Nêu tác dụng của các từ ngữ sau trong việc miêu tả những hòn đảo trên vịnh Hạ Long.
Trả lời:
Tác dụng của các từ ngữ trong việc miêu tả những hòn đảo trên vịnh Hạ Long:
– nhấp nhô: các hòn đảo nhô lên thụt xuống một cách liên tiếp.
– sừng sững: các hòn đảo to lớn, chắn ngang tầm nhìn con người.
– thưa thớt: các hòn đảo rất thưa, nơi có nơi không có đảo, chỗ nhiều chỗ ít đảo.
– chon von: các đảo trợ trọi ở trên cao, không có chỗ dựa chắc chắn trên biển.
– xúm xít: các hòn đảo tập trung lại rất nhiều.
– chông chênh: các hòn đảo trông không vững chãi, không ổn định, trông có thể đổ sập.
Các từ ngữ miêu tả trên giúp các hòn đảo vịnh Hạ Long được miêu tả kĩ hơn, dễ hình dung cho người đọc hơn. Giúp người đọc hiểu hơn về sự kì vĩ, tài tình của các hòn đảo tại vịnh Hạ Long mà thêm yêu quý, thán phục vẻ đẹp của vịnh hơn.
Câu 2: Tìm trong các từ dưới đây những cặp từ đồng nghĩa.
Trả lời:
Trong các từ dưới đây có những cặp từ đồng nghĩa là:
+ ngắm nhìn, chiêm ngưỡng: hành động nhìn và quan sát của con người.
+ quần tụ, quây quần: tập trung lại ở một nơi, một chỗ.
+ vững chắc, vững chãi: có khả năng đứng vững, giữ nguyên mà không bị ảnh hưởng gì.
+ trầm tĩnh, trầm lặng: tỏ ra sự bình tĩnh, không đột ngột biến đổi.
Câu 3: Đặt câu với 1 cặp từ đồng nghĩa em tìm được ở bài tập 2.
Trả lời:
– Những hòn đảo quần tụ lại một nơi như những con rồng quây quần, tìm về chốn sinh ra.
– Du khách tham quan vịnh Hạ Long có cơ hội được ngắm nhìn những hòn đảo chênh vênh giữa mặt biển, chiêm ngưỡng những đảo đá thành hình sống động.
2. Viết
Câu 1: Chuẩn bị.
– Lựa chọn phong cảnh để quan sát (cảnh ao, hồ, sông, suối, biển, đảo,…).
– Lựa chọn cách quan sát (trực tiếp hoặc qua tranh ảnh, video,…).
– Lựa chọn trình tự quan sát.
Trả lời:
Quan sát toàn cảnh:
- Không gian chung (thoáng, rộng, giữa rừng bao la,…)
- Đặc điểm chung (yên tĩnh, thơ mộng,..)
Câu 2: Quan sát và ghi lại kết quả quan sát.
M: Quan sát dòng suối theo trình tự không gian:
a) Quan sát toàn cảnh.
G:
– Không gian chung (thoáng, rộng, giữa rừng bao la,…)
– Đặc điểm chung (yên tĩnh, thơ mộng,..)
b) Quan sát từng sự vật, hiện tượng,…
Lưu ý: Em có thể lựa chọn một số sự vật, hiện tượng chủ yếu, trọng tâm hoặc những sự vật, hiện tượng nổi bật, đặc sắc để quan sát.
Trả lời:
a) Quan sát toàn cảnh:
+ Không gian chung: bị bó hẹp trong một khu vực, thoáng và mát, có nhiều cây cối xung quanh bờ hồ.
+ Đặc điểm chung: yên tĩnh, có ít sóng, chỉ gợn lăn tăn đợt nhỏ, nước không quá trong xanh, hơi đục và không thấy đáy.
b) Quan sát từng sự vật, hiện tượng.
| Cảnh vật | Hình dáng | Màu sắc | Âm thanh | Hương vị | Đặc điểm |
| Nước hồ | Ít sóng gợn, lăn tăn gợn nhỏ | Đục vẩn, không thấy đáy | Yên ắng, tĩnh lặng | Hồ sạch sẽ, không xộc mùi lạ nào | |
| Cây xanh quanh hồ | Cây to, xum xuê, cỏ mọc um tùm, nhiều | Xanh, điểm hoa màu đỏ, vàng | Xào xạc | Hoa tỏa mùi thơm | |
| Cá
trong hồ |
Đa dạng loại: to, nhỏ. Chủ yếu thấy cá nhỏ | Trắng, đen, vàng | Cá quẫy đuôi vào nước kêu từng tiếng vụt | ||
| Bầu trời | Điểm xuyến những đám mây trắng | Trong xanh | Cao |
Câu 3: Em trao đổi với bạn về kết quả quan sát.
3. Nói và nghe
Trả lời:
Em tiến hành tìm hiểu về động vật hoang dã và việc bảo tồn động vật hoang dã qua sách báo, mạng internet dựa vào gợi ý và ghi chép lại các thông tin quan trọng.
* Vận dụng
Sưu tầm tranh ảnh và tìm đọc thêm những thông tin về vịnh Hạ Long.
Tác giả:
Nguyễn Trân
Là một nhà giáo trẻ đầy năng lượng và sáng tạo, tôi tự tin với khả năng truyền đạt kiến thức sinh động, hấp dẫn giúp các em học sinh luôn thấy hứng thú với việc học. Tôi thường xuyên tham gia xây dựng các bài học tương tác, các trò chơi giáo dục nhằm giúp các em học sinh củng cố kiến thức một cách hiệu quả.
