Bước vào lớp 1 là một hành trình mới đầy háo hức nhưng cũng không ít thử thách đối với trẻ. Đặc biệt, với chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 mới có nhiều thay đổi so với trước đây, việc giúp trẻ làm quen với sách giáo khoa là vô cùng cần thiết. Bài viết này Kiến Thức Tiểu Học sẽ chia sẻ một số lưu ý để cha mẹ và giáo viên có thể hỗ trợ trẻ một cách hiệu quả nhất.
Những điểm cần lưu ý khi dạy con với bộ sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 mới
Bộ sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 mới theo Chương trình Giáo dục Phổ thông có nhiều thay đổi so với sách giáo khoa cũ, đòi hỏi cha mẹ và giáo viên cần có những phương pháp giảng dạy phù hợp để giúp trẻ tiếp thu kiến thức hiệu quả. Dưới đây là một số điểm cần lưu ý khi dạy con với bộ sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 mới:
Chọn sách giáo khoa phù hợp:
Việc lựa chọn sách giáo khoa Tiếng Việt phù hợp cho con là điều quan trọng. Tuy nhiên, mỗi trường học có thể lựa chọn sách giáo khoa thuộc bộ sách khác nhau (không nhất thiết phải cùng một bộ). Do đó, để con không bỡ ngỡ khi vào lớp 1, cha mẹ nên cho con làm quen với đặc trưng của các bộ sách giáo khoa Tiếng Việt hiện hành.
Hiểu rõ đặc trưng của từng bộ sách:
- Bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống”: Kiến thức trong sách được xây dựng theo hướng giúp học sinh kết nối và áp dụng vào thực tế cuộc sống.
- Bộ SGK “Chân trời sáng tạo”: Thiết kế các bài học theo dạng hoạt động ngay từ đầu, khuyến khích học sinh vận dụng kiến thức, vốn sống một cách sáng tạo để khám phá bài học.
- Bộ “Cùng học để phát triển năng lực”: Tập trung phát triển năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học cho học sinh. Kiến thức được tích hợp từ nhiều môn học.
- Bộ “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục”: Nội dung và hình thức thể hiện sự phù hợp với văn hóa, lịch sử, địa lý của địa phương và cộng đồng dân cư.
- Bộ “Cánh Diều”: Có nhiều điểm tương đồng với bộ SGK hiện hành, nhưng cũng chú trọng vào việc gắn liền bài học lý thuyết với thực hành.
Giúp bé làm quen với các bộ sách khác nhau:
Mặc dù có chút khác biệt, các bộ sách giáo khoa Tiếng Việt mới đều hướng đến mục tiêu chung là gắn liền lý thuyết với thực hành, giúp học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống. Cha mẹ có thể tham khảo thêm đặc trưng cụ thể của từng bộ sách để hỗ trợ con học tập hiệu quả.
5 lựa chọn mới cho sách giáo khoa Tiếng Việt, phù hợp với đặc thù vùng miền
Việc lựa chọn sách giáo khoa phù hợp với đặc thù vùng miền là vô cùng quan trọng để đảm bảo hiệu quả dạy học và học tập. Dưới đây là 5 lựa chọn mới cho sách giáo khoa Tiếng Việt 1, phù hợp với từng vùng miền:
Bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống”
Dành cho học sinh trên khắp mọi miền Tổ quốc, bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống” là hành trang quý giá giúp các em bồi đắp những phẩm chất và năng lực cần thiết cho công dân Việt Nam trong thế kỷ 21.
Mang thông điệp “Kết nối tri thức với cuộc sống”, bộ sách được xây dựng theo mô hình hiện đại, đề cao vai trò kiến thức nhưng đồng thời chú trọng gắn kết kiến thức với thực tiễn đời sống.
Bộ sách giáo khoa Tiếng Việt 1 là minh chứng tiêu biểu cho tư tưởng đổi mới chủ đạo trong biên soạn sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam: Kết nối tri thức với cuộc sống. Kiến thức trong sách không chỉ dừng lại ở việc hiểu và ghi nhớ mà còn là “chất liệu” thiết yếu giúp học sinh hình thành và phát triển những phẩm chất và năng lực cần thiết cho cuộc sống tương lai.
Bộ sách “Chân trời sáng tạo”
Vượt xa khỏi khuôn khổ truyền tải kiến thức thông thường, bộ sách “Chân trời sáng tạo” mở ra cánh cửa diệu kỳ dẫn dắt các em nhỏ bước vào hành trình khám phá tri thức, khơi dậy niềm đam mê sáng tạo và chinh phục những đỉnh cao mới.
Với phương pháp giáo dục tiên tiến, “Chân trời sáng tạo” không chỉ giúp các bé định hướng tư duy hiệu quả mà còn nuôi dưỡng tinh thần tự chủ, khuyến khích các em tự khám phá và phát triển toàn diện mọi tiềm năng tiềm ẩn bên trong bản thân.
Mỗi bài học trong bộ sách đều được thiết kế bài bản, bắt đầu bằng các hoạt động nói và nghe sinh động. Qua đó, các em có cơ hội khai thác vốn ngôn ngữ và kinh nghiệm sống quý báu, đồng thời rút ra những bài học ý nghĩa từ chính trải nghiệm của bản thân.
Đặc biệt, “Chân trời sáng tạo” chú trọng bồi dưỡng kỹ năng đọc – viết cho các em thông qua các hoạt động sáng tạo đa dạng và hấp dẫn. Từ đó, các em không chỉ cảm nhận được niềm vui đọc sách mà còn rèn luyện khả năng tư duy logic, sáng tạo và vận dụng kiến thức vào thực tế một cách hiệu quả.
Bộ sách còn đi kèm với vở tập viết (VTV), vở bài tập (VBT) và Sách đọc mở rộng (theo Chương trình GDPT mới) được biên soạn khoa học, giúp các em rèn luyện và phát triển toàn diện các kỹ năng đọc, viết, nói và nghe.
Bộ sách “Cùng học để phát triển năng lực”
Bộ sách “Cùng học để phát triển năng lực” mang sứ mệnh trang bị cho học sinh những kiến thức nền tảng, góp phần bồi dưỡng phẩm chất và năng lực toàn diện. Mỗi bài học được thiết kế với các nhiệm vụ học tập cụ thể, hướng đến phát triển cả năng lực chung và năng lực chuyên môn cho học sinh.
Nội dung sách bao gồm các bài học theo chủ đề, bồi dưỡng cho các em những phẩm chất tốt đẹp như: yêu thiên nhiên, gia đình, quê hương; trân trọng cội nguồn; lòng nhân ái; yêu cái đẹp, cái thiện; rèn luyện tinh thần ham học hỏi, yêu lao động; đức tính trung thực và tinh thần trách nhiệm.
Hệ thống bài tập trong sách được xây dựng nhằm phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học cho học sinh. Các hoạt động học tập đa dạng được thiết kế phù hợp với từng nhiệm vụ, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng đọc, viết, nói, nghe hiệu quả.
Quá trình học tập được tổ chức theo 4 giai đoạn:
- Khởi động: Giúp học sinh chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm sẵn có về chủ đề bài học, tạo nền tảng cho việc tiếp thu kiến thức mới.
- Khám phá: Hỗ trợ học sinh tìm hiểu, lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, thái độ và giá trị mới trong bài học.
- Luyện tập: Giúp học sinh vận dụng kiến thức, kỹ năng, thái độ và giá trị đã học để giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi với thực tế.
- Vận dụng: Tạo điều kiện cho học sinh tổng hợp kiến thức, kỹ năng, thái độ và giá trị đã học để giải quyết các vấn đề mới trong học tập và cuộc sống.
Hình thức tổ chức hoạt động học tập phong phú, khuyến khích học sinh phát triển kỹ năng làm việc cá nhân, kỹ năng làm việc nhóm, đồng thời tạo điều kiện cho các em tương tác hiệu quả với thầy cô và bạn bè trong lớp.
Bộ sách “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục”
Bộ sách này được biên soạn dựa trên triết lý “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục”. Sự bình đẳng thể hiện qua việc tạo cơ hội tiếp cận tri thức và phát triển năng lực cho mọi học sinh, phù hợp với khả năng nhận thức của từng em. Sự dân chủ được thể hiện trong việc tạo dựng môi trường giáo dục nơi học sinh và giáo viên được tự do trong học tập, sáng tạo và chủ động trong giải quyết vấn đề.
Nội dung và hình thức của bộ sách không chỉ phản ánh đặc trưng của từng môn học và hoạt động giáo dục mà còn tập trung vào sự phù hợp với văn hóa, lịch sử, địa lý của địa phương và cộng đồng dân cư. Mọi vùng dân cư trên cả nước có thể tìm thấy sự thân thiết và gần gũi qua hình ảnh trong bộ sách này.
Kết hợp công nghệ hỗ trợ dạy học
Hệ thống sản phẩm đồng bộ, kết hợp giữa sản phẩm truyền thống và công nghệ thông tin. Bao gồm: sách giáo khoa (SGK), sách giáo viên, sách bổ trợ, hướng dẫn đánh giá, đồ dùng dạy và học, và website hỗ trợ dạy học. Đặc biệt, website của bộ sách giúp giáo viên, học sinh và phụ huynh có thể chủ động sử dụng các tư liệu, hình ảnh, phiếu học tập của tất cả các bài trong sách để tổ chức quá trình dạy và học, cũng như hỗ trợ con em mình học tập tốt hơn.
Sách giáo khoa Tiếng Việt 1 chú trọng hình thành năng lực đọc hiểu và viết sáng tạo bằng cách đưa nội dung đọc hiểu vào ngay từ giai đoạn học vần, có nội dung viết sáng tạo (viết câu, đoạn) thay vì chỉ viết kỹ thuật như trong SGK hiện hành.
Giai đoạn làm quen
Điểm đặc biệt của sách là có giai đoạn làm quen giúp học sinh ghi nhớ đúng hình dạng chữ cái bằng cách vận dụng kinh nghiệm bản thân, khám phá từ các đồ vật xung quanh và tạo hình cơ thể. Các bài đọc mở rộng đưa ra yêu cầu “mở” để các em có thể tìm kiếm văn bản từ nhiều nguồn khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện cá nhân, nhà trường và địa phương.
Bộ sách “Cánh Diều”
Bộ sách “Cánh Diều” là bộ sách duy nhất có đầy đủ sách giáo khoa (SGK) dành cho tất cả các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc của lớp 1 theo quy định của chương trình giáo dục phổ thông mới.
Mục tiêu của bộ sách là kết hợp bài học lý thuyết với thực hành, đảm bảo các bé cảm thấy hứng thú và dễ dàng tiếp thu kiến thức, đồng thời giảm thiểu tối đa gánh nặng kiến thức và áp lực học tập.
Các bài học thực hành có thể được lồng ghép hoặc tách biệt với bài học lý thuyết, giúp các bé hiểu sâu hơn về lý thuyết và biết cách áp dụng vào thực tế, góp phần khơi dậy tinh thần ham học và sự thông minh, sáng tạo của các bé.
SGK Tiếng Việt 1 ‘Cánh Diều’ vẫn bao gồm ba phần: Học chữ cái, Học vần và Luyện tập tổng hợp; mỗi bài chỉ học hai chữ cái hoặc hai vần nhằm đảm bảo phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh; việc học mỗi chữ, mỗi vần đều bắt đầu từ một từ khóa chỉ những sự vật quen thuộc trong đời sống.
Lời kết
Qua những lưu ý trên, việc hỗ trợ trẻ làm quen với sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Phụ huynh và giáo viên cần nhớ rằng, mỗi bước tiến của trẻ trong hành trình khám phá kiến thức là kết quả của sự quan tâm, kiên nhẫn và sáng tạo trong cách thức giáo dục.
Tác giả:
Tiến Hoàng
Với nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy tại các trường tiểu học, tôi luôn trăn trở về việc làm sao để giúp các em học sinh tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng và hiệu quả. Với sự nhiệt huyết và lòng tâm huyết, tôi đã trực tiếp biên soạn và chỉnh sửa nội dung cho rất nhiều bài học, đề thi trên trang web Kiến Thức Tiểu Học hy vọng có thể là bước đêm cho các em học sinh tiến xa hơn trên hành trang tri thức sau này!
